ضرورت بازنگری جدی در نظام مدیریتی کشور

معاون اول رئیس‌جمهور اظهار داشت: ما به یک بازنگری جدی در نظام مدیریتی کشور و تربیت نسلی از مدیرانی که به آینده می‌اندیشند، نیاز داریم.

به گزارش مرکز تحلیلی رافق – محمدرضا عارف در بیست و یکمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت که در دانشگاه الزهرا برگزار شد، با تبریک روز ۱۶ آذر، روز دانشجو و قدردانی از دانشجویان به خاطر حضور فعال در این مراسم، گفت: دانشجو باید مطالبه‌گر باشد. انتظار ما از جوانان دانشمند و دانشجویان این است که با روحیه امید، عملکردها را نقد کرده و راهکار ارائه دهند. دانشجویان به خاطر حساسیت نسبت به حل مسائل کشور و انتظار برای رفع مشکلات، از روی دلسوزی صحبت کرده و حتی اگر انتقاداتشان تلخ باشد، نظرات آن‌ها قابل پذیرش است.

وی همچنین با تبریک ولادت حضرت زهرا (س) و بیان اینکه استفاده از فناوری‌های نوظهور نه تنها یک انتخاب، بلکه یک تکلیف برای ماست، افزود: در گذشته ممکن بود که تصمیم بگیریم یک فناوری یا کالای مبتنی بر فناوری روز را انتخاب کنیم، اما امروز برای پیشرفت کشور و حل چالش‌ها باید از فناوری‌ها، به ویژه فناوری‌های نوظهور، بهره‌برداری کنیم. در سند چشم‌انداز تأکید شده است که باید در فناوری‌های نوظهور جایگاه اول منطقه را به دست آوریم که البته با این جایگاه فاصله داریم، اما امیدواریم تا پایان این دولت به آن دست یابیم.

معاون اول رئیس‌جمهور همچنین به چالش‌ها و ابرچالش‌های موجود در کشور اشاره کرد و گفت: ما باور داریم که با تکیه بر توان داخلی می‌توانیم این چالش‌ها را حل کنیم. هرچند با موانعی از جمله تحریم‌های ظالمانه و خشن مواجه هستیم، اما مردم به خاطر اعتقادات و وابستگی خود به کشور و نظام در برابر این تحریم‌ها ایستادگی کرده‌اند. امروز ادعا می‌کنیم که با وجود هزینه‌های تحریم، توانایی دور زدن آن‌ها را داریم.

دکتر عارف افزود: جوانان و نوجوانان ما می‌توانند راهکارهای عبور از چالش‌ها را دنبال کنند. آنچه اهمیت دارد، مدیریت ظرفیت و توانمندی داخلی است و باید در این زمینه بیشتر کار کنیم.

وی با اشاره به اینکه حدود ۷ دهه است که آموزش مدیریت در کشور ما وجود دارد، گفت: امروز این ظرفیت را داریم که با استفاده از نیروهای داخلی و همچنین ارتباطات علمی و فناورانه با کشورهای دیگر و نهادهای علمی بین‌المللی، مشکلات خود را حل کنیم. برقراری ارتباطات علمی با دنیا و به‌روز ماندن اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی از اهمیت بالایی برخوردار است و ما می‌توانیم در مسیر تعاملات علمی، هم دستاوردهای خود را در اختیار دیگران قرار دهیم و هم از دانش آن‌ها بهره‌مند شویم.

معاون اول رئیس‌جمهور به عضویت در سازمان‌های منطقه‌ای مانند شانگهای، اکو، بریکس و اتحادیه اوراسیا اشاره کرد و گفت: این عضویت‌ها فرصت خوبی برای تعاملات علمی ما فراهم می‌کند و ما هیچ منعی برای تعاملات علمی با کشورهایی که آن‌ها را به رسمیت می‌شناسیم، نداریم.

وی همچنین به چالش‌های مختلف کشور در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی اشاره کرد و افزود: بیش از یک دهه است که در مورد شرایط محیط زیستی در منطقه هشدار داده می‌شد، اما خشکسالی امسال در تهران بی‌سابقه بوده است. ما باید بتوانیم این چالش‌ها را حل کنیم.

عارف یکی دیگر از چالش‌های کشور را چالش مدیریت عنوان کرد و گفت: مشکل این حوزه این است که همه خود را متخصص در مدیریت می‌دانند، بنابراین باید به کسانی که به دنبال کار مدیریت هستند، فهماند که مدیریت علمی پیچیده بوده و باید به‌روز باشد و از فناوری‌های نوین استفاده کند.

وی خاطرنشان کرد: در اوایل انقلاب اسلامی به دلیل کمبود نیرو، در مورد شرایط احراز پست مدیریتی دقت نمی‌شد، اما امروز شرایط احراز پست مدیریتی به همه شاخص‌های فردی و عمومی برای گرفتن مسئولیت ملاک است.

عارف با بیان اینکه باید با فناوری‌های نوظهور همگام شده و آن‌ها را بومی کنیم، افزود: اگر از این فناوری‌ها استفاده نکنیم، باید هزینه‌های چند برابری بابت آن بپردازیم. البته اکنون با مشکل حاکمیت فناوری بر علم مواجه شده‌ایم. اگر فناوری زاییده علم باشد، قابل مهار خواهد بود، اما اکنون فناوری بر علم حاکم شده است.

وی تأکید کرد: ما به دلیل عقبه فرهنگی و عمیق خود می‌توانیم در این زمینه به جامعه انسانی کمک کنیم. دانشگاه نیز باید به میدان بیاید و به انسان‌ها کمک کند تا فناوری بر علم پیچیده چیره نشود، زیرا اگر فناوری بر انسان چیره شود، نمی‌دانیم چه اتفاقی خواهد افتاد.

معاون اول رئیس‌جمهور همچنین درباره اهمیت کنفرانس بین‌المللی مدیریت گفت: این کنفرانس تنها یک گردهمایی علمی نیست، بلکه فرصتی برای گفت‌وگو درباره مسیر آینده کشور و حل ابرچالش‌های آن است. مدیریت ستون فقرات توسعه کشور است و در هفت دهه گذشته آموزش مدیریت فراز و نشیب‌های زیادی داشته، اما ثابت شده که هیچ تحول پایداری بدون تحول در مدیریت ممکن نیست.

عارف همچنین تأکید کرد: امروزه مسائل پیچیده‌تر، محیط‌ها ناپایدارتر و ذینفعان متنوع‌تر شده‌اند، بنابراین شیوه‌های کلاسیک مدیریت دیگر پاسخگو نیستند و باید در آموزش مدیریت تحول ایجاد کرد و از نگاه کلاسیک در آموزش مدیریت در دانشگاه فاصله گرفت. مدیریت دیگر به معنای فرمان دادن و نظارت کردن از بالا نیست، بلکه به معنای تحلیل هوشمند داده‌ها، گفت‌وگو با جامعه، استفاده از فناوری‌های نوظهور و ایجاد ساختار چابک برای حل مشکلات است.

عارف ادامه داد: کشور ما با ناترازی‌های گوناگونی روبروست و برای عبور از این چالش‌ها و ابرچالش‌ها به یک بازنگری جدی در نظام مدیریتی نیاز داریم. ما به گذار به حکمرانی هوشمند و بهره‌گیری از فناوری‌های نوظهور و تربیت نسلی از مدیرانی که به ساخت آینده می‌اندیشند، نیاز داریم.

وی با اشاره به اینکه علم مدیریت باید در جایگاه پیشران تحول قرار گیرد، خاطرنشان کرد: مدیریت دیگر یک فعالیت اداری و بروکراتیک نیست، بلکه یک دانش تحول‌آفرین شده است. مدیریت باید در جایگاه قلب حکمرانی قرار گیرد، بنابراین ضروری است که در کشور فهم دقیقی از نقش مدیریت در توسعه اقتصادی، ارتقاء بهره‌وری، پیشرانی نوآوری و تقویت سرمایه اجتماعی ایجاد شود. مدیر باید تحلیلی، یادگیرنده، گفت‌وگوگر و آینده‌نگر باشد.

عارف همچنین بر لزوم حرکت به سوی فناوری‌های نوظهور، ضرورت تقویت اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت‌پذیری مدیران، ایجاد زیست‌بوم نوآوری در مدیریت، بازآفرینی نقش دانشگاه در حکمرانی آینده، حکمرانی هوشمند، چابک‌سازی دولت و نقش مدیریت علمی در حل ابرچالش‌ها و ناترازی‌ها تأکید کرد و افزود: آموزش مدیریت باید به سمت مسئله‌محوری، کار میدانی و تعامل واقعی با صنعت و مهارت‌محوری حرکت کند.

معاون اول رئیس‌جمهور در پایان با تأکید بر اهمیت پیشبرد دیپلماسی علمی، افزود: مسیر پیش روی کشور نیازمند نوع نگاه راهبردی و اراده ملی برای تحول است. جهان به سرعت در حال تغییر است و ما نمی‌توانیم با ابزارها و مدل‌های دیروز مسائل پیچیده امروز را حل کنیم. اگر به دنبال عبور از ناترازی‌ها و ارتقای کارآمدی و حکمرانی مطلوب هستیم، باید مدیریت را در قلب تحول ملی قرار دهیم. در این مسیر دانشگاه، دولت، بخش خصوصی و جامعه علمی مدیریت باید کنار هم بایستند.