گزینش امروز، نیازمند روش‌های نوین است؛ دیگر نمی‌توان به شیوه‌های دهه ۶۰ عمل کرد!

معاون اول رئیس‌جمهور با انتقاد از شیوه‌های تربیت نیروی انسانی در کشور و اشاره به اینکه در این زمینه عملکرد مناسبی نداشته‌ایم، اظهار داشت: امروز نمی‌توان گزینش را با روش‌های دهه ۶۰ انجام داد.

به گزارش مرکز تحلیلی رافق، محمدرضا عارف در نشستی که روز پنجشنبه ۱۳ آذر ۱۴۰۴ با رئیس و مدیران ارشد جهاد دانشگاهی برگزار شد، به خدمات این نهاد در طول بیش از ۴ دهه اشاره کرد و نقش آن را در انقلاب فرهنگی و بازگشایی دانشگاه‌ها مهم دانست. وی افزود: در اوایل دهه ۶۰ با مشکلات زیادی در زمینه دانشگاه‌ها مواجه بودیم، اما به نیروهای جهاد دانشگاهی اعتماد کامل داشتیم و توانستیم آن شرایط را پشت‌سر بگذاریم.

عارف همچنین با تبریک به مناسبت ۱۶ آذر، روز دانشجو، بیان کرد: ماه آذر، ماه دانشگاه است و روز دانشجو نماد این ماه به شمار می‌رود. این روز نمایانگر ارزش‌های والایی است که بر عهده همه دانشجویان است تا این نماد را حفظ کنند. ۱۶ آذر یادگاری است که سه دانشجوی مسلمان به نمایندگی از تمامی دانشجویان مسلمان آن زمان برای نسل‌های آینده به یادگار گذاشتند و نگرش جوان مسلمان را نسبت به استبداد و دیکتاتوری به تصویر کشیدند.

وی ادامه داد: ۱۶ آذر متعلق به دانشجویان مسلمانی است که اولین تشکل خود را در سال ۱۳۲۲ با تلاش‌های شخصیت‌های برجسته‌ای همچون آیت‌الله طالقانی و مهندس بازرگان تأسیس کردند و اوج فعالیت‌های آن‌ها در روز ۱۶ آذر و در رویدادهای انقلاب اسلامی نمایان شد. عارف تأکید کرد: سهم ۱۶ آذر در پیروزی انقلاب اسلامی بی‌نظیر است و باید حرمت و منزلت این روز را پاس بداریم و از ورود به مسائل حاشیه‌ای پرهیز کنیم. در سال‌های گذشته در این زمینه غفلت کرده‌ایم و برخی مسائل حاشیه‌ای مانند برخوردهای امنیتی با دانشجویان بر اصل منزلت این روز سایه افکنده است. اکنون باید راهبرد ما حفظ حرمت روز دانشجو باشد و این روز همواره زنده بماند، زیرا انقلاب ما به این نماد نیاز دارد.

عارف همچنین با گرامیداشت یاد شهدای جهاد دانشگاهی، به ویژه شهید دکتر محمد مهدی طهرانچی و مرحوم سعید کاظمی آشتیانی، گفت: جهاد دانشگاهی یکی از دستاوردهای انقلاب فرهنگی و یک نهاد انقلابی است که نباید جایگاه و مسئولیت آن فراموش شود. معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به خدمات جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: در یک مقطع، ایجاد ارتباط بین دانشگاه و صنعت جزو آرزوها و مطالبات ما بود، اما هیچ اقدامی در این راستا انجام نمی‌شد. با اینکه در دولت مصوب شده بود که دفتری برای ارتباط میان دانشگاه و صنعت ایجاد شود، اما همزبانی میان این دو نهاد شکل نمی‌گرفت. با این حال، جهاد دانشگاهی با تلاش‌های خود توانسته است تا حدودی این یخ را آب کرده و زبان مشترکی بین این دو نهاد ایجاد کند.

وی با تأکید بر حفظ جایگاه جهاد دانشگاهی، افزود: باید به اولویت‌های کشور نیز توجه کرد. آیا اولویت‌های دهه ۶۰ همچنان اولویت‌های امروز کشور هستند؟ مقایسه جنگ ۸ ساله با جنگ ۱۲ روزه می‌تواند پاسخ این سؤال را مشخص کند. امروز دنیا در حال تغییر و تحول است و جهش‌های عصر فناوری‌های نوظهور با سرعت بی‌نهایت در حال پیشرفت هستند.

معاون اول رئیس‌جمهور ادامه داد: واقعیت این است که حاکمیت فناوری بر علم حاکم شده است و اگر این واقعیت را نپذیریم، به شدت دچار مشکل خواهیم شد. ما نمی‌توانیم فناوری‌های نوین را نادیده بگیریم. بنابراین از جهاد دانشگاهی به عنوان نهادی که از انقلاب فرهنگی برخاسته، انتظار می‌رود در این زمینه پیشگام باشد. جهاد دانشگاهی باید با یک نوع بازنگری در تشکیلات یا معماری جدید، جایگاه خود را در حکمرانی دانش‌بنیان مشخص کند، زیرا در برنامه هفتم پیشرفت نیز بر پیشرفت و استفاده از فناوری‌های نوظهور تأکید شده است.

وی با بیان اینکه استفاده از فناوری‌های نوظهور یک الزام است نه انتخاب، تصریح کرد: در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی نقش فناوری‌های نوظهور به وضوح مشخص شد. اگر ما در این زمینه به اندازه کافی فعال نباشیم، دچار مشکل خواهیم شد، اما اگر دستاوردهای مناسبی در زمینه فناوری‌های نوظهور کسب کنیم، کسی جرات تهدید کشورمان را نخواهد داشت.

عارف با اشاره به ناترازی‌های مختلف کشور، افزود: با این حال معتقدیم که با استفاده از ظرفیت‌های داخلی می‌توانیم این ناترازی‌ها را حل کنیم. جهاد دانشگاهی می‌تواند نقش و جایگاه خود را در حل این ناترازی‌ها مشخص کند. جهاد دانشگاهی برای ایفای نقش در حل مشکلات کشور نیازی به استخدام تعداد زیادی از دانشگاهیان به صورت رسمی ندارد، بلکه باید شرایطی فراهم شود تا هر دانشجویی احساس کند که عضو جهاد دانشگاهی است.

وی با انتقاد از شیوه‌های تربیت نیروی انسانی در کشور، گفت: ما در تربیت نیروی انسانی عملکرد خوبی نداشته‌ایم، هرچند جهاد دانشگاهی در این زمینه نسبتاً موفق بوده و در تمامی مقاطع به نیروهای جهاد دانشگاهی در زمینه‌های عقیدتی و کاری اعتماد وجود داشته است. اکنون نیز به وجود حداقل‌های فرهنگی، ارزشی و علمی نیروی انسانی اعتقاد داریم، اما دیگر نمی‌توان گزینش را با شیوه‌های دهه ۶۰ انجام داد.

معاون اول رئیس‌جمهور همچنین گفت: جهاد دانشگاهی باید نقش خود را برای تحقق اسناد بالادستی کشور از جمله برنامه هفتم پیشرفت، سند چشم‌انداز توسعه، بیانیه گام دوم انقلاب و نقشه مهندسی فرهنگی کشور مشخص کند. رویکرد بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، علم و فناوری و جوانان هستند. ما بر اساس سند چشم‌انداز ۲۰ ساله باید امسال در زمینه‌های مختلف از جمله فناوری‌های نوظهور در منطقه جایگاه اول را به دست بیاوریم، بنابراین جهاد دانشگاهی باید نقش و برنامه راهبردی خود را در این زمینه‌ها مشخص کند.

عارف در ادامه با بیان اینکه جهاد دانشگاهی می‌تواند نقش واسطه بین حاکمیت و مردم را ایفا کند، افزود: جهاد دانشگاهی نباید محدود به دانشگاه و دانشجو شود. البته دانشگاه و دانشجو برای کشور مهم هستند، اما مسئله این است که هنوز بخش‌هایی از حاکمیت و مردم همزبان نیستند؛ مردمی که در جنگ ۱۲ روزه فوق‌العاده حاضر شدند. دشمن از روز دوم جنگ فکر می‌کرد مردم به میدان می‌آیند، البته مردم هم به میدان آمدند، اما نه در جهت خواسته‌های آنها. جهاد دانشگاهی می‌تواند به نزدیک شدن دیدگاه‌های مردم و حاکمیت کمک کند.

معاون اول رئیس‌جمهور در ادامه افزود: جهاد دانشگاهی همچنین می‌تواند در زمینه کاهش آسیب‌های اجتماعی از جمله طلاق نقش‌آفرینی کند. این آسیب‌ها باید در گذشته حل می‌شد، اما افزایش پیدا کرده است. جهاد دانشگاهی پتانسیل و سابقه خوبی برای حل این آسیب‌ها دارد، زیرا نهادی برآمده از انقلاب و خوشنام است و جوانان و دانشجویان نگاه مثبتی به این نهاد دارند.

وی با اشاره به توطئه‌های عریان استکبار از جمله تحریم‌های ظالمانه و حمله به کشورمان در میانه مذاکرات، خاطرنشان کرد: ما می‌خواهیم جایگاه مؤثری در دنیا و مرجعیت علمی داشته باشیم. مرجعیت علمی مطالبه مقام معظم رهبری بر اساس شناخت ایشان از ظرفیت کشور است. من شهادت می‌دهم که حتی یک کلمه از سند چشم‌انداز ۲۰ ساله هم شعار نیست. دستیابی به مرجعیت علمی در دنیا شعار نیست، بلکه ظرفیت آن در کشور وجود دارد. ما در قرن‌های گذشته دانشمندانی داشته‌ایم که دستاوردهای علمی آنها قابل مقایسه با دانشمندان غربی نیست و می‌خواهیم به آن جایگاه و مرجعیت بازگردیم.

عارف در پایان با اشاره به اهمیت و لزوم نقش‌آفرینی و ارتباط بیشتر جهاد دانشگاهی با نهادهای حاکمیتی و دولتی، گفت: جهاد دانشگاهی باید تبیین کند که چه اقداماتی برای حل مسائل کشور می‌تواند انجام دهد. همچنین چگونگی تعامل جهاد دانشگاهی با دولت باید نهادینه شود. در این جلسه، علی منتظری رئیس جهاد دانشگاهی برخی از اقدامات انجام شده در این نهاد از جمله ایجاد سامانه شهر دانشجو، تأسیس مرکزی برای توسعه هوش مصنوعی، برگزاری مناظرات دانشجویی، برگزاری مسابقات قرآنی در سطح بین‌الملل، تأسیس اندیشکده تحکیم انسجام اجتماعی و طرح‌های پیشران در حوزه مهندسی و پزشکی را تشریح کرد و تأکید کرد که جهاد دانشگاهی آماده کمک به دولت است. همچنین مدیران ارشد جهاد دانشگاهی گزارشی از اقدامات خود در زمینه‌های فناوری، مهندسی، کشاورزی، محیط زیست و مسائل اجتماعی و فرهنگی ارائه کردند.