«سقوط رئیس دفتر زلنسکی: نشانه‌ای از یک «انقلاب کوچک» در اوکراین»

به گزارش مرکز تحلیلی رافق، استعفای «آندری یرماک» رئیس دفتر و مشاور نزدیک ولودیمیر زلنسکی، به عنوان یک «انقلاب کوچک» در اوکراین تلقی می‌شود. این تغییر می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر ساختار قدرت زلنسکی و همچنین بر روند مذاکرات صلح داشته باشد.

زهرا نجفی – با اعلام استعفای یرماک از روز گذشته، زلنسکی اکنون باید بدون مشاور وفادار خود به ادامه کار بپردازد. روز گذشته، مأموران ضد فساد اوکراین به منزل یرماک به عنوان بخشی از تحقیقات فساد مراجعه کردند و ساعاتی بعد خبر استعفای او منتشر شد. یرماک که مدتی طولانی رئیس هیئت مذاکره‌کننده بود، در این زمینه نقش کلیدی ایفا کرده است.

ولودیمیر فسنکو، تحلیلگر سیاسی مستقر در کی‌یف، در این خصوص اظهار داشت: «این یک انقلاب کوچک در نظام سیاسی و حکومتی است. یرماک یکی از ارکان اصلی قدرت زلنسکی بود.» یرماک که پیش از ورود به سیاست، وکیل و تهیه‌کننده فیلم بود، با پیروزی زلنسکی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۹ به عرصه سیاسی وارد شد و به سرعت به سمت رئیس دفتر منصوب شد.

در طول سال‌های جنگ، یرماک به تدریج قدرت بیشتری پیدا کرد و به عنوان رابط اصلی زلنسکی با مقامات و وزرا شناخته می‌شد. او همچنین مسئول مذاکرات صلح و ارتباطات با مشاوران امنیت ملی کشورهای متحد بود. با این حال، بسیاری از نخبگان سیاسی اوکراین به او دیدگاه مثبتی نداشتند و او به عنوان یک چهره جنجالی شناخته می‌شد.

با وجود بازرسی منزل یرماک، کمتر کسی انتظار داشت که او از سمت خود برکنار شود، زیرا بسیاری بر این باور بودند که زلنسکی به راحتی حاضر به قربانی کردن نزدیک‌ترین مشاور خود نخواهد بود. با این حال، تحقیقات ضد فساد در شرایطی که نارضایتی عمومی در حال افزایش است، می‌تواند به یک بحران جدی منجر شود.

روزنامه اوکراینی پراودا گزارش داده است که بازرسان چندین لپ‌تاپ و تلفن همراه را از آپارتمان یرماک توقیف کرده‌اند. این در حالی است که محبوبیت زلنسکی نیز پیش از این به شدت کاهش یافته بود. فسنکو افزود: «این تصمیم برای زلنسکی دشوار بود، او به یرماک وابسته بود، اما به نظر می‌رسد که استعفای یرماک تصمیم خود او بوده است.»

پس از سقوط یک چهره سیاسی قدرتمند، دوره بعدی می‌تواند با چالش‌هایی همراه باشد. برخی از دستیاران یرماک نگران آینده شغلی خود هستند، در حالی که دیگر نخبگان امیدوارند که به رئیس‌جمهور دسترسی بیشتری پیدا کنند. اولنا پروکوپنکو، عضو ارشد صندوق مارشال آلمان، گفت: «یرماک نه تنها ارتباطات رئیس‌جمهور با جهان خارج، بلکه اطلاعاتی را که به او می‌رسید نیز کنترل می‌کرد.»

یرماک به دلیل کنترل شدید دسترسی به زلنسکی و ایجاد شبکه‌ای از کانال‌های تلگرام که مخالفانش را تخریب می‌کرد، مشهور بود. به گفته فسنکو، تنها پنج یا شش نفر به طور مستقیم به زلنسکی دسترسی داشتند و یرماک سعی می‌کرد نفوذ آن‌ها را کاهش دهد. انتظار می‌رود زلنسکی به زودی جانشینی برای یرماک معرفی کند، اما بعید است که هر کسی که انتخاب شود، در ابتدا قدرتی مشابه او داشته باشد.

این وضعیت می‌تواند برای زلنسکی که در حال حاضر تحت فشار است، چالش‌برانگیز باشد، به ویژه اگر افشاگری‌های بیشتری از تحقیقات فساد به وقوع بپیوندد. از سوی دیگر، این تغییر می‌تواند فرصتی برای ورود ایده‌های جدید و تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر اجماع بیشتر فراهم کند، که بسیاری از آن استقبال می‌کنند.